Net als bij de Matthäus Passion leek het me leuk om ook voor het openingskoor van de Johannes Passion een walkthrough te schrijven. Nou ken ik de Johannes beduidend minder goed dan de Matthäus, maar goed, wie weet leer je toch weer iets nieuws! En bovendien heb je met dit flinke openingskoor van tien minuten (overigens bijna eenderde van de eerste helft van de Johannes Passion) je dagelijkse portie verantwoorde culturele zaken ook weer gehad.
0:52 Voordat het koor begint met zingen, heb je hier even tijd om te letten op de gelaagdheid van het orkest. Net als bij de Matthäus Passion heb je hier ook de cello’s en contrabas die de regelmatige basis leggen. Wat vooral opvalt is de blazers die lekkere dissonanten tegen elkaar in spelen. Au! En luister nu naar de violen, die een soort golfjes spelen in het midden. Heb je ze? Die drie partijen (de bassen, de blazers en de strijkers) symboliseren respectievelijk de vader (de stabiele basis), de zoon (je hoort ‘m lijden met z’n dissonanten) en de heilige geest (die zweeft er een beetje tussenin). Leuk!
1:47 Nu wordt het spannend…
1:58 Het koor roept uit: “Heer, heer, heer! Onze heerser! Wiens roem in alle landen heerlijk is!” Ik vind de homofone combinatie van ‘Herr’, ‘Herrscher’ en ‘herrlich’ zo leuk. Zou dat ook de heilige drie-eenheid symboliseren?
2:48 Hier begint een stukje fuga. Als je niet weet wat een fuga is, krijg je hier meteen een mooi voorbeeld. Een fuga is eigenlijk een soort canon. De bassen, dan de tenoren, dan de alten en tenslotte de sopranen zetten steeds een zelfde soort riedeltje in….
3:15 …maar uiteindelijk vinden de stemmen elkaar toch weer in unisono.
3:37 Hier begint weer zo’n zelfde soort fuga, behalve dat we hier bij de sopranen beginnen, en even later weer zoiets waar de alten als eerste inzetten.
4:09 “Heerlijk, heerlijk, heerlijk is!” Dit is net zo heerlijk om te zingen als om naar te luisteren.
4:55 Het koor zingt over de nederigheid van Jezus en uiteraard gebeurt dat laag en zachtjes. Zie hier Bach z’n symbolisme!
5:35 Die hoge noot van de sopranen, zo’n moeilijke inzet! Op mijn USKO-opname van dit stuk is die noot, ehm, minder florissant.
5:52 Weer hetzelfde trucje met die nederigheid, maar dan toch weer anders. Doet ‘ie toch goed, die Bach.
6:29 Een victorieuze afsluiting!
6:35 …oh. Dat dacht je maar. Da capo! Dit vind ik toch ergens een beetje jammer aan het openingskoor van de Johannes. Herhalingen vind ik sowieso vaak niet zo nodig. Maar dat is iets persoonlijks. Misschien heb je de eerste keer dingen gemist die je nu nog een keer kunt horen?
9:53 En wederom de victorieuze afsluiting! Maar nu echt!
Over die herhalingen: ik ben het niet met je eens, ik vind ze vaak heel nuttig, logisch en mooi. Alleen in dit geval ben ik het roerend met je eens: dit openingskoor heeft het niet nodig. Er zit al niet veel inhoud in, de weinige tekst die er is, wordt sowieso al voldoende herhaald. En 6:29 lijkt me lang genoeg voor een openingskoor, het wordt dan al hoog tijd dat het echte verhaal gaat beginnen.