Stripboekenschrijver Greg Rucka legt uit waarom hij zoveel goede sterke vrouwelijke karakters schrijft. En vooral ook, waarom dat bij veel mannelijke schrijvers zo erg mis gaat. Prachtig artikel!
Gender isn’t simply a biological trait; it’s a societal one. The female experience is different from that of the male, and if, as a male writer, you cannot accept that basic premise, then you will never, ever, be able to write women well. A man walking alone through Midtown Manhattan at three in the morning may have concerns for his safety, but I promise you, it’s a very different experience for a woman taking the same walk, and it’s different again for a man wearing a dress. Think about it. That’s a societal factor, and it’s a gendered one, and this is not and can not be subject to debate. If you’re looking to argue that sexism is a thing of the past, that the world is gender-blind, you’re not only wrong, you’re lying to yourself.
Kijk, dat klinkt mij als cultuurwetenschapper i.o. (nog even) nu bekend in de oren. De laatste decennia – de duur van mij studie dekt er alvast één, dus ik heb de veranderingen van binnenuit meegemaakt – zijn de letterenstudies doordrenkt geraakt van geslachtsrollen, en zeker van de discrepantie tussen sekse (sex) en geslacht (gender).
Greg Rucka (nooit van gehoord trouwens) heeft natuurlijk gelijk als hij zegt dat je als man niet kunt weten wat het is om vrouw te zijn, al weet je met natuurwetenschappelijke finesse het verschil tussen beide geslachten. (Vergelijk Thomas Nagels “hoe is het om vleermuis te zijn” – moet jou als CKI’er bekend in de oren klinken.) Aan de andere kant is het wat veelgezegd om te beweren dat je dan nooit een goed vrouwelijk karakter kunt scheppen. Als je zo doorredeneert, kun je alleen autobiografische figuren geloofwaardig kenschetsen. Hoe weet hij bijvoorbeeld hoe het is om als Nederlander door NYC te lopen?
Verder is de definitie van seksisme wat ’tricky’. Volgens hem is seksisme pas verdwenen als de wereld ‘genderblind’ is. Dat kan, maar dat zullen we inderdaad niet bereiken zolang we ons nog seksueel voortplanten en de biologische geslachtsverschillen niet met gentechnologie wegwerken.
De schrijver beroert nog een interessant punt in dit betoog: een man met een jurk. Dit is nu net een punt waarop de maatschappij harder is voor mannen dan voor vrouwen: vrouwen kunnen allerwegen typische mannedingen overnemen, maar mannen mogen zich niet vrouwelijk gedragen – dat wekt al snel agressie en wanbegrip op. Bedenk ook hoeveel zwaarder homo’s gediscrimineerd worden dan lesbiennes. En waarom? In de mannenmaatschappij betekent een homo een concurrent minder, terwijl een lesbienne een concurrent erbij en een doelwit minder is. Toch heeft de macho het juist op die homo’s gemunt.
(Sorry, ik zit op mijn praatstoel…)
En hoe denkt Lady Geek daar over?
Goede vraag, Maal. Ik ben het natuurlijk met Wouter eens dat het altijd lastig is om jezelf te verplaatsen in iemand met andere eigenschappen. Je kunt bijvoorbeeld een vergelijkbaar punt maken over karakters met een andere huidskleur of seksuele geaardheid.
Het punt van dit artikel is eigenlijk heel simpel: goed research is onontbeerlijk voor het construeren van een realistisch karakter. Dat lijkt heel vanzelfsprekend, maar (stripboeken)schrijvers lijken minder moeite te steken in het maken van een realistisch vrouwelijk karakter en haar vrouwelijke eigenschappen dan in het neerzetten van bijvoorbeeld een hartchirurg, een zestiende-eeuwse kolonist of een Afro-Amerikaanse man in de VS in 1964. Voor het maken van een realistisch vrouwelijk karakter heb je net zo veel onderzoek nodig.
Dus raadpleeg niet alleen je geschiedenisboeken, biografieën en artikelen over het dagelijks leven van die hartchirurg, die zestiende-eeuwse kolonist en die zwarte man, maar doe dat net zo goed voor een eenentwintigste-eeuwse vrouw in je eigen sociale klasse en omgeving. Eigenlijk heel logisch.
@Nieske: ik had over dat ene citaat al zoveel te schrijven, dat ik de rest van het artikel maar niet heb gelezen. Stukken van mij worden wel vaker langer dan voorzien (scriptie van 55.000 woorden…). Misschien dat het geval daarom niet helemaal lekker op het complete stuk slaat. Maar een verschil tussen vrouwen en kolonisten uit de renaissance is wel, dat mannen de eersten waarschijnlijk wel in hun kennissenkring hebben, en hun dus kunnen vragen hoe dat is. Moet je daarvoor in de medische encyclopedie lezen over de menstruatiecyclus, kun je je afvragen. Ofwel: kan een mannelijke auteur dat niet relatief eenvoudig oplossen?
@Maal: ik ben eigenlijk ook wel benieuwd naar jouw mening. Jij loopt al even lang mee als ik en je doet TCS; daar ben je hoogstwaarschijnlijk nog veel meer dan ik gedrild om hier Zinnige Dingen over te zeggen. En je bent vrouw, en je schijnt comics te lezen, beide in tegenstelling tot mij. Dus kom maar op. :)
Ik bedacht me net nog iets, Wouter, over mannen in vrouwenkleren en vice versa. Dat principe gaat niet altijd op: mannen met nauwelijks baardgroei worden prima geaccepteerd, terwijl vrouwen bijna gedwongen worden tot het bleken of harsen van hun bovenlip als daar iets van haargroei zichtbaar is. Wat gezichtsbeharing betreft werkt het dus juist andersom: voor mannen is alles acceptabel, voor vrouwen niet. Misschien zijn er nog wel meer dingen waarbij het ook deze kant op werkt? Heeft verder niet heel veel met het artikel te maken, maar wel interessant om over na te denken!
@Nieske: Nou, wel eerlijk blijven. Vrouwen met een snor worden inderdaad onaantrekkelijk gevonden, maar ze worden om die eigenschap niet in elkaar geslagen.