Mijn nieuwste nerdy aanwinst.
Iemand vroeg me laatst wat een nerd eigenlijk is. Tien jaar geleden, bij de oprichting van het N3rddispuut (jawel), kwamen we uit op een kenmerkende liefhebberij voor fantasy/science fiction, bèta, spelletjes en/of computers. Maar in de tussentijd ben ik er steeds meer van overtuigd geraakt dat nerdheid tot op zekere hoogte onafhankelijk is van een onderwerp. Daarom zijn er ook muzieknerds, kooknerds, architectuurnerds, biernerds, filmnerds, theenerds en taalnerds. Om maar eens een kleine greep te doen uit de vele mogelijkheden.
Zolang je maar ergens van houdt, in meer of mindere mate obsessief. Dat is ook waarom nerds per definitie niet cool zijn: nonchalance is cool. Laissez-faire. Achteloosheid, koelheid. Maar de nerd maakt zich juist druk, wil dingen tot in de kleinste details uitzoeken en stoort zich aan dingen die niet kloppen.
John Green verwoordt het goed:
Nerds are allowed to be unironically enthusiastic about stuff. Nerds are allowed to LOVE stuff. When people call people nerds, mostly what they’re saying is “You like stuff.”
Toch werkt dat niet helemaal: waarom noemen we paardenmeisjes dan niet paardennerds? Deel van het nerd-zijn is dat er ook altijd mensen moeten zijn die je nerd-obsessie niet begrijpen. Ik durf zelfs te zeggen dat daar een verband tussen zit: hoe minder mensen je nerd-obsessie begrijpen, hoe groter je nerdheid. Hoe kleiner de groep, hoe groter het nerd-effect. Vandaar dat je het eerder hebt over wiskundenerds en roleplaynerds dan patatnerds of krantleesnerds.
Maar ook dat staat wat mij betreft ter discussie, en stiekem kan ik zo een paar tegenvoorbeelden verzinnen. (Ook zo nerdy: alles willen begrijpen en bediscussiëren.) Mee eens? Niet mee eens? Hierbij open ik de discussie.
Volgens Wikipedia is nerd “een pejoratieve term die wordt gebruikt voor (meestal jonge) mensen die afzijdig staan van de populaire ‘mainstreamcultuur’ van jongeren”. In de jaren 90 was dat denk ik wel zo, maar het is ondertussen volgens mij een geuzennaam geworden en wordt dus lang niet meer altijd pejoratief gebruikt.
Ik had trouwens geen idee van de herkomst van het woord. Volgens hetzelfde Wikipedia-artikel is een verklaring dat de uitrusting van de medewerkers van Northern Electric Research and Development de afkorting N.E.R.D. gedragen zou hebben.
Een ‘geek’ zou de vriendelijkere variant zijn, voor iemand die gek is op “technologie, computers en/of populaire cultuur of cult-zaken”.
Het Engelse Wikipedia-artikel is wat genuanceerder:
Om een nerd te zijn is het dus belangrijk om ergens van te houden dat niet populair is.
Het begrip nerd is een hype geworden. Zonderling , wereldvreemd (op het sociale vlak) en begaafd zijn volgens mij de ingredienten.
Anekdote
Bij mij op de lagere school zat zo’n jongen. Sloeg 2 klassen over. Hij zat altijd in een klein rood boekje te krabbelen. Ik mocht het van hem lezen (zelfs lenen). Dat was bijzonder want niemand mocht dat. Er stonden allerlei gefantaseerde mechaniekjes in, verzonnen wapentuig en oefeningen van verschillende oosterse vechtsporten.
‘Een vreemd kind’, zo werd hij genoemd :)
Ook interessant is dat het Engelse artikel hele andere verklaringen heeft voor de etymologie van het woord ‘woord’ en niet rept over Northern Electric Research and Development.
De spelling ‘nurd’ schijnt ook nog een tijdje gebezigd te zijn. Dit zou dan afkomstig zijn van ‘knurd’ (‘drunk’ achterstevoren), een term om mensen aan te duiden die liever studeerden dan feestten.
Ik vind mezelf ook wel een filmnerd. Omdat ik obsessief ben over kwaliteit en daar best wel vaak in verhitte discussies over raak omdat – in mijn ogen – anderen niet kritisch genoeg zijn. Je hebt ook geen “popcornfilmnerd”. Filmnerds zullen bijna altijd mensen zijn die bijv. ook/vooral indie- en buitenlandse films kijken. Omdat ze door de mainstreammeuk heen zijn en verder aan het kijken zijn.
Dus ik ben het wel eens met de stelling dat een nerd ergens van moet houden dat niet per se populair is. Je moet er een beetje raar door gevonden worden door “gewone” mensen. Voetbalnerds zijn er ook niet echt, dat heet gewoon “Nederlander zijn” volgens de meesten ;-)
Maar houdt niet bijna iedereen wel van film? Je kunt uiteraard van mening zijn dat anderen een slechte smaak, te weinig kennis hebben en naar andere films zouden moeten kijken, maar onpopulair lijkt film me niet. Hetzelfde geldt voor muziek trouwens, hoewel er ook zelfbenoemde muzieknerds zijn. Misschien moeten we concluderen dat met het verdwijnen van de pejoratieve lading van het woord ‘nerd’ ook de drempel verlaagd is. :o)