Persoonlijke data op internet, deel 2: het gepersonaliseerde internet

Voor mijn leeslijst Duits las ik ooit een science fiction-roman genaamd Version 5 Punkt 12. Het boek speelt ver in de toekomst, het jaar 2013. Een centraal systeem houdt bij wat je koopt (via je creditcard), waar je heen gaat (via een soort ov-chipkaart avant la lettre), wat je interessant vindt en wie je spreekt (via een personal entertainment system waarmee je tv kijkt en videotelefoontjes pleegt). Je wereld wordt daardoor een heel stuk smaller: tv-reclames, aanbiedingen, vacatures en matches op datingsites worden aan de hand van je profiel automatisch voor jou geselecteerd. Een dystopie, die de hoofdpersoon met alle macht probeert te vernietigen.

Wacht even, hoezo dystopie? Sinds ik het boek las, inmiddels een jaar of 15 geleden, steeds meer de waarheid. Een groot deel van wat je ziet – reclames, advertenties, zoekresultaten op internet en binnenkort ook je bonuskorting – is voor jou voorgeprogrammeerd. Minority Report gaat nog verder en schetst een lichtelijk beklemmend beeld van een wereld die misschien wel iets té gepersonaliseerd is.

Een kijkje in de toekomst van het bonuskaartgebeuren: de Amerikaanse winkelketen Target verzamelt al informatie op basis van je klantenkaart. En dat levert soms ongemakkelijke situaties op, bijvoorbeeld als je tienerdochter opeens allerlei aanbiedingen voor zwangerschapsproducten krijgt omdat De Computer al weet dat ze zwanger is terwijl je daar zelf nog niet van op de hoogte was. Ai.

The Colbert Report Mon – Thurs 11:30pm / 10:30c
The Word – Surrender to a Buyer Power
www.colbertnation.com
Colbert Report Full Episodes Political Humor & Satire Blog Video Archive

Zoals ik gister schreef, geef je die data grotendeels zelf weg. Dat betekent niet dat het dom is om zo’n leuk persoonlijkheidstestje in te vullen, een Facebook-account aan te maken of je favoriete items te +1’en op Google. Het internet wordt weliswaar smaller door de informatie die je weggeeft, maar misschien is dat maar goed ook.

Het internet is gigantisch. En het is dus best een taaie klus om daar dingen uit te halen die voor jou waardevol zijn. Eigenlijk is het best relaxt om alleen advertenties, artikelen en zoekresultaten te zien waar je iets aan hebt. Een online shop zonder Crocs en gladiatorlaarzen? Sign me up!

Toch voelen we ons er om de een of andere reden een beetje ongemakkelijk bij. Waarom eigenlijk? Omdat we moeilijk de controle los kunnen laten? Argwaan tegen “het systeem”? De mismatch tussen de strikte computer en de grillige wil van de mens: wat nou als ik opeens toch besluit dat ik gladiatorlaarzen wil?

Maar wacht, een veel leukere vraag: what’s next? Wat voor gave dingen kunnen we mogelijk maken met dit soort personalisatie?

Persoonlijke data op internet, deel 1: data te koop

Al die handige gratis diensten die je elke dag gebruikt, zoals Twitter, YouTube, Facebook, Google? Eigenlijk bestaat dat natuurlijk helemaal niet. Voor niets gaat de zon op, en money makes the world go round. Hier is een eye-opener:

Als iets voor jou gratis is, ben jij niet de klant, dan ben je het product.

Bedrijven betalen voor de aandacht die jij besteedt aan het bekijken van hun reclames en advertenties terwijl je gebruik maakt van al die handige gratis diensten. En al die leuke gratis persoonlijkheidstestjes? Eigenlijk marktonderzoeken waar jij gratis aan meedoet, zodat bedrijven op hun beurt weer passende advertenties aan bezoekers kunnen voorschotelen.

Als je maar niet denkt dat je veel waard bent: die data wordt verkocht voor 8 cent per persoon. 617 veldjes data, variërend van persoonlijke informatie (geslacht, verjaardag, adres) tot hobby’s (gamen, vissen, dingen verzamelen) en lifestyle (oppervlakte van je huis, gezinssamenstelling, type auto, religie). En ook minder voor de hand liggende dingen: of je of je op dieet bent, of je bestsellers leest, of je recent een ring hebt gekocht (en zo ja, wanneer) en of je in verwachting bent.

Die data komt niet altijd letterlijk van vragen die je invult, maar wordt ook op mysterieuze wijze afgeleid uit je surfgedrag. Als je ingelogd bent op het moment dat je Google gebruikt voor zoekopdrachten, houdt het bedrijf bij waar je naar zoekt en waar je op doorklikt. Volgens de Electronic Frontier Foundation weet Google daardoor je “location, interests, age, sexual orientation, religion, health concerns, and more“. Als je niet wil dat YouTube, Google Plus en alle andere Google-diensten die informatie krijgen, heb je nog tot 1 maart de tijd om je Web History te wissen voordat Google alle data van zijn verschillende diensten bij elkaar gooit.

Volgens Google houd ik van Online Video, Games, Photo & Image Sharing en Dictionaries & Encyclopedias. Wat denkt Google van jou te weten?

EDIT: Toevallig had Stephen Colbert het hier gisteren over in The Colbert Report. Winkelketen Target weet ook meer over je dan je denkt!

The Colbert Report Mon – Thurs 11:30pm / 10:30c
The Word – Surrender to a Buyer Power
www.colbertnation.com
Colbert Report Full Episodes Political Humor & Satire Blog Video Archive

Dit is deel 1 van een tweedelige serie over persoonlijke data op internet. Morgen meer!

De positie van vrouwen in Hollywoodfilms

Toevallig keek ik afgelopen weekend twee films waarin mannen de hoofdrol spelen: Drive en Le Havre. Dat is dan ook meteen de enige overeenkomst tussen de films: Drive gaat over snelle auto’s, geld en geweld, terwijl Le Havre op een sympathieke, wat houterige manier vertelt over een lieve oude man en een jonge vluchteling uit Afrika.

Is het dan toeval dat mannen de hoofdrol spelen in beide films? Niet volgens Anita Sarkeesian van Feminist Frequency. Ze haalt hierbij de Bechdel Test aan, waar een film voor slaagt als:

  1. er twee vrouwen in spelen;
  2. die met elkaar praten;
  3. over iets anders dan een man.

Valt alleszins mee, zou je denken. In onderstaand filmpje onderwerpt Sarkeesian de Oscarnominaties van dit jaar aan de Bechdel test. Waarschuwing: kijk vooral het hele filmpje uit voor een aantal noodzakelijke nuanceringen aan het einde.

Niet onlogisch, aangezien de Oscar-commissie grotendeels uit blanke, oudere mannen blijkt te bestaan: 77% is blank, 94% is man en 98% is boven de 40. Nogal wiedes dat die vaker stemmen voor verhalen met karakters waar ze veel mee gemeen hebben. Maar maakt dat die scheve verhoudingen acceptabel?

Nog één opmerking om af te sluiten: ik ben het er niet mee eens dat Bridesmaids een stoere vrouwenfilm is. De hoofdpersoon van de film is (net als alle vrouwelijke hoofdpersonen uit rom-coms) erg ongelukkig dat ze nog niet getrouwd is. De film draait nota bene om een bruiloft (wat tenslotte de belangrijkste dag in het leven van de vrouw is). Het enige “stoer-vrouwelijke” aan de film is dat de dames deze keer actief meedoen aan de poep-en-kots-humor. Lovely.

Systematisch schoenenshoppen

Een van de eigenschappen die kenmerkend zijn voor nerds is het systematisch willen aanpakken van allerhande zaken. Alles kan geoptimaliseerd worden! We houden niet van herhaling, we schrijven liever even een brokje code om saaie dingen voor ons te doen.

Dat is lastig voor zoiets als het kopen van kleren, hoewel een van mijn dromen voor later-als-ik-rijk-ben is om een personal shopper in te huren om ook dat te optimaliseren. Online shoppen helpt al een heel eind, maar het kiezen tussen verschillende online shops is nog altijd een bitch.

Enter Shoemash, een website waarop je systematisch schoenen kunt vergelijken. Zusjes Bagmash en Fashionmash doen hetzelfde voor tassen en kleding. Op basis van een aantal filters – soort schoen, kleur, hak – krijg je steeds twee schoenen voorgeschoteld waar je tussen moet kiezen. De afvaller wordt uit de set verwijderd en zo houd je uiteindelijk je favoriete lievelingsitem over. Vanaf daar klik je meteen door naar de online shop waar je dat artikel kan bestellen. Handig!

Sjonge, lastige keus wel.

Moleculaire gastronomie: chocolade-emulsie

Chocola, een verrassing, én een scheikundig experiment? Maar dat zijn drie dingen!

Even terug naar de onderbouw van de middelbare school, scheikunde. Emulsie.

een mengsel dat bestaat uit twee niet mengbarevloeistoffen die onder normale omstandigheden geen stabiel en homogeen mengsel vormen

Kook-nerds Heston Blumenthal en Hervé This keken met die kennis in hun achterhoofd naar chocolademousse en dachten: dat kunnen wij beter. Wat doen al die overbodige zaken als ei en slagroom in mijn chocola? Wat nu als je de textuur van mousse kon krijgen met de pure smaak van chocolade, niets dan chocolade?

Zet een grote kom met ijsklontjes klaar. Verwarm in een kleinere kom au bain-marie 350 g chocola en 270 ml water.  Zodra de chocola gesmolten is, zet je de kom chocola in de kom met ijsklontjes en klop je het mengsel met een handmixer totdat het afgekoeld is en een mousse vormt.

Discovery Channel legt het nog even uit.

Waarom The Big Bang Theory eigenlijk niet grappig is

Een paar jaar geleden werd The Big Bang Theory aangekondigd. Nerds wereldwijd verheugden zich: een tv-serie voor ons, over ons! En het was daadwerkelijk grappig: inside jokes over Battlestar Galactica, Star Wars, wiskundige formules en grappige t-shirts. En je weet hoe dat gaat met inside jokes: die zijn des te grappiger omdat andere mensen ze niet snappen.

Maar ergens in de afgelopen jaren is de serie verworden tot een soort nerd blackface: een stelletje ééndimensionale karikaturen van nerds zoals die eigenlijk alleen bestaan in de ogen van jocks en prom queens. Waarschijnlijk ten onder gegaan aan zijn eigen succes: opeens moet iedereen de grappen kunnen snappen. Daar ga je dus al. En op de een of andere manier voelt het alsof de schrijvers van de serie de karakters niet sympathiek vinden. Opeens lachen we niet meer mét de karakters, maar óm de karakters.

En over dat lachen gesproken: pas als je de laugh track wegknipt heb je door hoe ongemakkelijk het eigenlijk is.

Op Reddit las ik een mooie analyse:

People of average intelligence like to believe that smart people have huge emotional and social flaws. They do this so that they can feel superior, or at least not inferior. This concept is the soul of The Big Bang Theory.

Haha, we zeggen iets over een besturingssysteem, dat is grappig voor nerds.

Nee, dan Community! Waarin alle karakters ook een stereotype zijn (de sociaal onhandige nerd, de high school jock, de big mama, enz. enz.) maar wel liefdevol worden neergezet. Zo kan het dus ook.