Laat wetenschap werken

Ik maak me zorgen over de forse bezuinigingen op onderzoek en wetenschap die in het hoofdlijnenakkoord staan. Het is een kortzichtige maatregel waarmee het nieuwe kabinet zichzelf in de vingers snijdt. Wetenschappelijk onderzoek levert een essentiële bijdrage aan veel onderwerpen die ook zij belangrijk vinden: beter onderwijs, voedselzekerheid (zeker in een veranderend klimaat), duurzame energieproductie, verantwoorde AI, effectieve klimaatadaptatie, betaalbare medicijnen, het verkleinen van gezondheidsverschillen… Moet ik nog even doorgaan of snap je m’n punt?

Bovendien levert elke euro die in wetenschap en innovatie wordt geïnvesteerd het viervoudige voor de maatschappij op. Bezuinigingen op de wetenschap zijn op de langere termijn dus slecht voor ons allemaal.

Meer lezen en/of meedoen aan deze actie kun je hier; of kom even langs op LinkedIn om deze post te liken en delen.

En het is altijd 1895 – of niet?

Tijdmachines! Wist je dat het idee van tijdmachines pas eind 19e eeuw echt voor het eerst populair werd? En dat alles naar aanleiding van een boek van H.G. Wells uit 1895, waarin hij een tijdmachine beschrijft die er in grote lijnen uitziet uit als een fiets. Klinkt misschien gek, maar de moderne fiets was in die tijd net pas uitgevonden en dus toonbeeld van nieuwe technologische snufjes.

Tijdreizen is tegenwoordig haast onlosmakelijk verbonden met hypothetische vragen als “zou jij baby Hitler vermoorden?” – en de eerste keer dat iemand daarover schreef is eerder dan je zou denken. Maar meer dan dat ga ik niet verklappen over dit geweldige filmpje van Vox:

Het filmpje is overigens nog extra interessant met het huidige politieke klimaat in je achterhoofd.

Time travel is so often about regret. It’s about something in your past that you wish you could do over. In this case, here’s the entire planet allowing this monster to arise and kill millions of people.

Dat boek van H.G. Wells doet me dan weer om meerdere reden denken aan het gedicht 221b van Vincent Starrett over de tijdloosheid van Sherlock Holmes en dr. Watson, dat zeker in het licht van al die recente Sherlock Holmes-adaptaties zeer relevant is. Het gedicht eindigt met deze twee regels:

Here, though the world explode, these two survive,
And it is always eighteen ninety-five.

Nog één ding trouwens: lees Er Ist Wieder Da, een even hilarisch als ontluisterend boek over wat er zou gebeuren als het hele verhaal andersom zou gebeuren: Hitler wordt opeens wakker in hedendaags Duitsland en heeft geen idee wat er aan de hand is.

Hoe krijg je meer vrouwen in je informatica-opleiding?

Het bewijs dat het kan lukken als je écht je best doet: Harvey Mudd College slaagde erin om meer vrouwen informatica te laten studeren. En niet een béétje meer, een paar procentpunt winst op die gemiddelde 10% vrouwelijke informaticastudenten, maar véél meer: dit jaar is de meerderheid van de Harvey Mudd-informaticastudenten vrouw. Nog geen tien jaar geleden zat dat percentage ook rond de 10%, dus zo’n verandering is mogelijk, en snel ook.

In minder dan tien jaar steeg het aandeel vrouwelijke informaticastudenten van 10% naar 55%.

In minder dan tien jaar steeg het aandeel vrouwelijke informaticastudenten van 10% naar 55%.

OK, maar hoe doe je dat, en wat kunnen wij ervan leren?

The school emphasizes teaching over research, hiring and rewarding professors on the basis of their classroom performance, says Maria Klawe, Harvey Mudd’s president since 2006. And it places women in leadership positions throughout the school. Next year, six of the school’s seven department chairs, and 38% of its professors school-wide, will be women.

En wat misschien nog wel meer geholpen heeft: een verplicht programmeervak voor alle eerstejaars studenten, maar dan wel zonder enige benodigde voorkennis.

As a result of the changes, women who take the introductory course are more likely to leave with a positive impression of programming, and often sign up for the second class in the sequence. Many go on to internships or research projects in the field after their first year, and by then, they’re hooked.

Het helpt natuurlijk dat je in het Amerikaanse onderwijssysteem pas in de loop van je studie een major hoeft te kiezen, en dat je dus prima kan beginnen met een programmeervakje hier en daar voordat je beslissingen neemt over je hele studietijd. Dat maakt de keuze sowieso makkelijker dan in Nederland, waar je op je zeventiende al moet beslissen waar je de komende vier à vijf jaar – zo niet de rest van je leven – aan gaat besteden.

Meer lezen? Harvey Mudd College took on gender bias and now more than half its computer-science majors are women (Quartz, 22 augustus 2016)

Nog meer lezen? Super Mario Sisters? At USC, women now outnumber men in video game design graduate program (Los Angeles Times, 21 januari 2016)

Gender is een construct, een ritueel

Gender is onzin. Meisjes houden van roze? Onzin. Jongens houden van vechten? Onzin. Mensen hebben hobby’s en voorkeuren, en die hebben weinig te maken met gender – in ieder geval niet aangeboren, wel aangeleerd. Het is zo zonde dat je vanaf je geboorte wordt ingedeeld in één van die twee categorieën, en dat we met z’n allen net doen alsof dat iets zegt over je voorkeuren, je identiteit en je persoonlijkheid.

Ik vergelijk het altijd maar een beetje met haarkleur. Iemand met bruin haar is echt niet zo heel anders dan iemand met blond haar. Ja, je ziet er anders uit, maar weinig mensen zullen beweren dat je persoonlijkheid afhangt van je haarkleur (domme blondjes-grappen uitgezonderd). Je haarkleur veranderen is bovendien ook prima, als je daar zin in hebt. Waarom zou je niet een tijdje – of voor altijd – met rood haar door het leven gaan, als je je daar comfortabeler bij voelt?

Ik wou dat we zo ook dachten over gender. En daarom word ik heel blij van dit filmpje, waarin de ideeën van filosoof Judith Butler worden uitgelegd met kick-ass 8-bit graphics.

Ik wil wonen in het Science Museum, deel 2: computers

Ik was dus in het Science Museum en ik zag een hoop ruimtevaart-dingen en de film Robots 3D, en ook nog allerlei andere supergave nerddingen. Na de film liep ik recht tegen de tentoonstelling Information Age aan, met allerlei mooie dingen over onder andere radio, computers en internet.

IMG_6152

Arthur C. Clarke blijkt naast briljante science fiction ook nog eens allerlei wetenschappelijke artikelen te hebben geschreven.

IMG_6153

Grote held Alan Turing was uiteraard ook present.

IMG_6156

Een geeky lady van 60 jaar geleden! Mary Coombes, de eerste vrouwelijke commerciële programmeur. En ze staat gewoon met een interview op YouTube. Gaaaaf.

IMG_6158

Een uitvinding van Alan Turing, een van de allereerste computers: Pilot ACE.

IMG_6161

De uitvinder van het wereldwijde web legt even html uit in deze interactieve video-installatie.

IMG_6162

Oh, gewoon, de eerste supercomputer ter wereld.

IMG_6163

Weer van een heel andere orde: het eerste computertoetsenbord. Ik had me nooit gerealiseerd dat die in eerste instantie gewoon met pianotoetsen waren bedacht.

IMG_6166

Ook de eerste Russische supercomputer staat in het museum. Hij heet БЭСМ, oftewel Большая Электронно-Счётная Машина, oftewel “grote elektronische rekenmachine”.

Op weg naar de uitgang kwam ik nog langs de allereerste voorlopige opzet van de tentoonstellingen History of Mathematics en History of Computer Science, die in 2016 geopend worden. Ik mocht alleen door het middenpad lopen en kon daardoor niet dichtbij de apparaten komen. Ik kon wel een paar plaatjes schieten, maar voor een echte review zal ik toch volgend jaar nog een keer terug moeten…

IMG_6170

Kunst én wetenschap!

IMG_6177

Je kent misschien wel de term buizenversterker? Van die dingen die gitaarnerds graag gebruiken? Diezelfde elektronenbuizen gebruikten ze vroeger ook in computers. Al een tijdje niet meer, maar Pegasus (gemaakt in 1959) is de laatste uit zijn soort die nog overleeft. Hij heeft 1200 buizen, een kloksnelheid van 333 kHz en 2 kbits RAM.

IMG_6179

Al die ontzettend oude supercomputers van hierboven hebben toch het nakijken vergeleken met de difference engine van Charles Babbage, want die stamt uit de negentiende eeuw.

IMG_6180

De foto is niet fantastisch, want ik mocht niet achter het lintje komen, maar daar midden in de vitrine ligt het brein (!!) van Charles Babbage.

Ik wil wonen in het Science Museum, deel 1: ruimtevaart

Zoals je wellicht al eerder las, was ik in Londen en deed ik daar best een boel nerdy dingen. Het leukste nerdy ding was mijn bezoek aan het Science Museum! Een klein fotoverslagje in twee delen, want voor één blogpost was er ruimschoots te veel.

Kom, we beginnen even met de ruimtevaart: bij binnenkomst in het Science Museum loop je immers meteen tegen de tentoonstelling Exploring Space aan.

IMG_6203

Het eerste dat opvalt is deze GIGANTISCHE raket tegen het plafond. Mijn nerdy hartje gaat hiervan al sneller kloppen. Zo gaaf!

Apollo 11 Eagle

Het ziet er niet uit als een adelaar, maar het is er wel een: die van ‘The Eagle has landed’, het apparaat waarmee Neil Armstrong en zijn maten op de maan landden. De maanlander van Apollo 11 dus. Niet de echte, wel een full-sized replica.

IMG_6204

Natuurlijk is er ook een bijbehorend ruimtepak.

IMG_6133

Ruimtedingetjes!

IMG_6137

De mensen van het Science Museum hebben humor: de USS Enterprise, compleet met bordje met bloedserieuze uitleg.

IMG_6142

Ha, de commandomodule van Apollo 10!

IMG_6205

Zijn het Daleks? Nee, gewoon raketmotors.

Tot zover een kleine greep uit de vele ruimte-gerelateerde objecten in Exploring Space. Ik dacht dat het hiermee wel weer uit met de pret was qua ruimtevaart, maar nee: in een andere hoek van het museum vond ik de tentoonstelling Cosmos & Culture.

IMG_6186

Met o.a. dit spel dat DIRECT op mijn verlanglijstje gaat.

IMG_6185

Een robot! En science fiction-boeken!

IMG_6184

Die rechter is een originele editie van Philosophiae Naturalis Principia Mathematica van Isaac Newton.

Helaas moet ik de tentoonstelling Cosmonauts: Birth of the Space Age net missen, want die opent volgende week pas.

IMG_6182

Wel alvast een mooi voorproefje. Meer voorproefjes zijn te vinden op de Science Museum blog.

Het Science Museum bleef me maar verbazen: dit is nog maar de helft van alle gave dingen die ik zag. Morgen vind je hier een fotoverslag van de andere helft!

Praktische tips voor de anti-Gamergater

Lieve lezers, we moeten praten. We moeten het even hebben over Gamergate. Goede kans dat je niet weet wat dat is, want vrijwel alle grote Nederlandse media hebben het verhaal links laten liggen – met alleen een eervolle vermelding voor NRC (ook op Blendle) en EenVandaag. Maar ondertussen is Gamergate een van de grootste internetrellen van 2014, compleet met doodsbedreigingen en al. EenVandaag kan het beter uitleggen dan ik, dus geef dit even een paar minuten van je tijd:

De korte uitleg: Gamergate begon met een relletje over een vrouwelijke gamedeveloper die door haar ex werd beschuldigd van seks met game-journalisten, maar liep compleet uit de hand tot een haatcampagne van een flink aantal gamers die bang zijn dat de game-wereld verandert en ze niet meer onbeperkt hun (vrouwonvriendelijke) games kunnen spelen. Want stel je voor dat vrouwen zich thuis voelen in de game-wereld!

Voor een langere uitleg verwijs ik je graag naar Autostraddle en voor een erg lange uitleg naar Doctor Nerdlove (geniale naam trouwens).

Het is voor het eerst dat ik wekenlang heb getwijfeld of ik een blogstukje wel zou schrijven, uit angst voor de reacties. Ik heb heus wel eens eerder controversiële dingen geschreven waarbij ik schrok van sommige reacties en me gedwongen voelde om comments te modereren, maar nooit eerder heb ik getwijfeld om iets te publiceren. Niet voor niets: mensen die eerder over deze kwestie schreven werden uitgescholden, gehackt en bedreigd.

Lees verder

De verslavende deeltjesklikker

Zzzzzz

Zzzzzz

Misschien ken je Cookie Clicker nog wel? Het oersaaie, zinloze, maar desondanks gênant verslavende muisklikspel dat het concept van een computerspel uitkleedt tot de naakte essentie: je krijgt een virtueel koekje met elke muisklik, en die koekjes kun je investeren in dingen waardoor je meer koekjes krijgt. Het doel: zoveel mogelijk koekjes.

Leuk, en ik hou van koekjes, maar ik hou ook van wetenschap. En aan virtuele koekjes heb je niks, maar aan virtuele kennis wel! Dus als je altijd al eens een dommig muisklikspelletje had willen spelen dat ook nog eens een intellectuele component heeft, grijp dan nu je kans. Tijdens een van de zomer-hackathons bij CERN – je weet wel, die mensen van de Large Hadron Collider en het Higgsdeeltje – heeft een van de studententeams het geniale Particle Clicker ontwikkeld.  Lees verder

Good Will Hunting: opeens weer heel actueel

Het jaar was 1997. Tienermeisjes werden massaal verliefd op Leonardo DiCaprio in Titanic of op Matt Damon in Good Will Hunting. Ik kan niet ontkennen dat ik Titanic een keer of drie in de bioscoop heb gezien, maar Good Will Hunting was de film die mijn beeld van slimme mensen veranderde en mijn beeld van universiteiten vormde en die opeens op twee manieren relevant is.  Lees verder